แกงอ่อม

แกงอ่อมเป็นแกงประเภทเนื้อสัตว์ เช่น เนื้อวัว เนื้อควาย ไก่ หรือจำพวกครัวใน คือเครื่องใน ของวัว ควาย หมู เป็นต้น จะเรียกชื่อแกงอ่อมตามเนื้อที่เอามาแกง เช่น แกงอ่อมไก่ แกงอ่อมชิ้นงัว แกงอ่อมครัวในหมู แกงอ่อมครัวในงัว แกงอ่อมครัวในฅวาย เป็นต้น
เครื่องปรุง พริกแห้ง ๕-๗ เม็ด หัวหอม ๒-๓ หัว กะเทียม ๑ หัว ข่า ๕-๗ แว่น ตะไคร้หั่น ๑ ต้น รากผักชี เม็ดผักชี กะปิ ปลาร้า ใบมะกรูด ผักชีฝรั่ง และเนื้อสัตว์ที่จะนำมาแกง
วิธีทำ นำพริกแห้งหัวหอม กะเทียม ข่า(หั่นเป็นแว่น) ตะไคร้(หั่น) กะปิ ปลาร้า ใส่ลงในครกโขลกรวมกัน ใส่รากผักชีและเม็ดผักชี พอให้มีกลิ่นหอม ส่วนเนื้อสัตว์เอาหั่นเป็นชิ้น ๆ เมื่อเตรียมเครื่องแกงเรียบร้อยแล้วอาน้ำมันหมูใส่กะทะตั้งไฟ เอาเครื่องแกงลงผัดพร้อมด้วยเนื้อสัตว์คนให้เข้ากันดี ใช้ไฟร้อนกลาง ๆ แล้วเติมน้ำลงไปพอสมควรแล้วเคี่ยวต่อไปจนเนื้อนุ่ม เมื่อได้ที่แล้วเอาใบมะกรูดหั่นหรือฉีกใส่ลงพร้อมกับผักชีฝรั่งหั่นเป็นท่อนสั้น ๆ ไปเพื่อให้มีกลิ่นหอม
แกงอ่อมนี้บางสูตรจะใส่ขมิ้นด้วย พบว่าบางคนนิยมใส่ใบโกสนลงไปให้มีรสหวานเล็กน้อย ถ้าแกงอ่อมไก่บางคนอาจเติมใบอ่อนของน้อยหน่า ถ้าเป็นแกงอ่อมวัวควาย ผู้ที่ชอบรสขมอาจใส่น้ำดีหรือน้ำเพี้ย(กากอาหารที่ค้างในลำไส้วัวควาย) ลงไปด้วยก็ได้ แกงอ่อมนี้หากจะเพิ่มปริมาณ โดยแกงใส่ฟักหม่น (ฟักเขียว)หรือหยวกกล้วย ลงไปก็จะกลายเป็น แกงฟักหม่น หรือ แกงหยวก ทันที
แกงอ่อมนี้ถือว่าเป็นอาหารยอดนิยม หรือเป็นอาหารชั้นดีอย่างหนึ่งในบรรดาอาหารล้านนาทั้งหลาย โดยเฉพาะในเทศกาล งานเลี้ยงในโอกาสพิเศษต่าง ๆ มักจะมีการทำแกงอ่อมเลี้ยงกันเสมอโดยเฉพาะในการเลี้ยงผีแล้วจะขาดแกงอ่อมไม่ได้
พบว่าในแกงอ่อมชิ้นฅวาย ในปริมาณ ๑๐๐ กรัม มี ๑๒๖.๗๓ แคลอรี โปรตีน ๑๔.๙๐ กรัม ไขมัน ๕.๒๕ กรัม คาร์โบไฮเดรท ๓.๙๒ กรัม แคลเซียม ๕๙.๐๕ มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส ๒๑๑.๗๔ มิลลิกรัม เหล็ก๓.๙๔ มิลลิกรัม วิตามินเอ ๒๑๖.๔๖ อาร์อี วิตามินบีหนึ่ง ๐.๐๕ มิลลิกรัม วิตามินบีสอง ๐.๑๕ มิลลิกรัม ไนอะซิน ๓.๓๗ มิลลิกรัม และ วิตามินซี ๒.๘๐ มิลลิกรัม